Mystyczny, pełen skupienia, a jednocześnie wzbudzający podziw i uwagę, taniec derwiszy stał się symbolem sufizmu, a nawet całej kultury islamskiej. Tym, co zaskakuje, jest fakt, że takie zapatrzenie i ruchy, które wydają się niemalże niemożliwe do wykonania przez zwykłego człowieka, mają głęboki i wielowymiarowy sens duchowy. Poniżej przyjrzymy się bliżej temu zjawisku, znanemu również jako 'Sama’.
Derwisi: kim są i co symbolizują
Derwisze to suficcy mnisi, którzy dążą do osiągnięcia jedności z Bogiem poprzez mistyczną praktykę tanecznej medytacji. Znani są z ascetycznego stylu życia, niewielkich potrzeb materialnych i głębokiej więzi z Bogiem. Taniec derwiszy, lub, jak nazywają go sufici, 'Sama’, to duchowy rytuał, który stwarza im możliwość dosłownego i metaforycznego 'przekroczenia siebie’, aby być bliżej Boga. Taniec ten to znak głębokiego skupienia i oddania, oddania całego siebie i swojego ciała oraz ducha w ręce Stwórcy.
Korzenie tańca derwiszy
Ruch sufi, z którego wywodzą się derwisi, narodził się w VIII wieku na terenie Persji. Było to związane z próbą znalezienia mistycznego i wewnętrznego aspektu islamu. Taniec derwiszy, jako jeden z praktyk tych uczenników, rozwinął się później, około XIII wieku, dzięki wschodniemu filozofowi i poecie Jalal ad-Din Muhammed Rumi. Jest on powszechnie uznawany za twórcę 'Sama’.
Taniec derwiszy w sufizmie jest wyrazem duchowej ekstazy i łączności z Bogiem. Jest znakiem radosnej celebracji Boga oraz drogą do osiągnięcia mistycznego stania się jednym z Nim. Tancerz, wykonując swoje precyzyjne obroty, dąży do transcendencji, do osiągnięcia stanu zamieszkania poza znanym światem. Jest to forma medytacji w ruchu, wyrażenie uniwersalnej miłości do Boga i jedności z wszechświatem.
Przebieg ceremonii tańca derwiszy
Ceremonia tańca derwiszy jest skomplikowanym rytuałem, który składa się z wielu etapów. Rozpoczyna się od momentu przeprowadzania derwisza do miejsca tanecznej ceremonii, a kończy na zakończeniu tanecznej ekstazy i powrocie do rzeczywistości.
Na początek w ceremonii tańca derwiszy mnisi zdejmują swoje czarne płaszcze symbolizujące duchowy zgon i porzucenie materialnego świata. Następnie rozpoczyna się taniec z muzyką w tle, najczęściej wykonywaną na instrumentach strunowych i bębnach, co stanowi dodatkowe wsparcie dla derwisza. Istotne są tu ruchy derwiszy, którzy rozciągają prawe ręce ku niebu w geście odbierania Bożej łaski, podczas gdy lewe ręce są skierowane ku ziemi, aby tę łaskę przekazać innym. Ten gest jest symbolem połączenia między boskością a ludzkością. Wreszcie, po osiągnięciu stanu ekstazy i duchowej jedności z Bogiem, derwisi kończą taniec i z trudem wracają do rzeczywistości, jeszcze jeden raz przywdziewając na siebie czarne płaszcze.
Spirytualne znaczenie tańca derwiszy
Za taniec derwiszy kryje się idea, że człowiek ma możliwość łączenia się z boskością za pomocą miłości, nieskończonej i, co najważniejsze, bezinteresownej. Taniec jest tylko formą ekspresji tej miłości, której koniec prowadzi do połączenia z Bogiem. Jest to głęboko duchowe doświadczenie, które daje uczestnikowi możliwość nie tyle kontemplacji Boga, co przeżycia Jego obecności.
Taniec derwiszy jest formą modlitwy, która umożliwia uczestnikowi przeżycie bliskości z Bogiem. Tancerze, pogrążeni w stanie medytacji, skupiają się na ruchu i rytmie, odrzucając zmysłowe wrażenia, aby zanurzyć się w Boskiej obecności. W ten sposób stają się narzędziem Boskiej woli, a ich ciała stają się jednym z narzędzi ekspresji miłości do Boga. Jest to zarówno forma modlitwy, jak i intensywnej medytacji, która stawia tancerza w stanie harmonii z Boskością.
Taniec derwiszy w kulturze popularnej
Za sprawą ich niezwykłych ruchów, taniec derwiszy stał się ikonicznym elementem w kulturze popularnej. Znany na całym świecie, stał się inspiracją dla wielu artystów, reżyserów filmowych, pisarzy i aktorów, którzy na własne sposoby próbowali odzwierciedlić jego piękno i znaczenie.
Taniec derwiszy stał się inspiracją dla wielu twórców. W sztuce bywa przedstawiany jako wyraz transcendentnej radości, pasji i żarliwości. W literaturze często pojawia się jako symbol duchowego poszukiwania i zmagań. Niejednokrotnie bywa tematem wierszy, opowiadań i nowel, pojawia się również w filmach i serialach telewizyjnych. Jest przedstawiany jako forma radosnej celebracji, głębokiej medytacji i modlitwy, która prowadzi do osiągnięcia duchowego szczęścia.
Taniec derwiszy dzisiaj
Współcześnie taniec derwiszy jest praktykowany nie tylko w krajach islamskich, ale również na całym świecie, przyciągając ogromne zainteresowanie ze strony osób poszukujących duchowego wzbogacenia i doświadczenia transcendencji. Jest praktykowany zarówno przez mężczyzn, jak i kobiety, bez względu na wiek, stan społeczny czy religie.
Taniec derwiszy symbolizuje tolerancję, miłość do innych i otwartość na różnorodność. Jest nie tylko formą medytacji i duchowego ubogacenia, ale również silnym orędem za pokoje, tolerancją i uniwersalizmem. Za sprawą tej praktyki, wiele osób na całym świecie ma możliwość doświadczenia piękna i duchowości sufizmu, co pomaga zrozumieć i docenić inne kultury i religie.
